December is een maand van bezinning en viering. December is ook de maand van een van de meest bijzondere kerstvieringen die Maastricht kent. In een tijd waarin we allemaal beseffen dat de wereld verandert, is de dienst in De Schark op 24 december een moment om stil te staan bij het verleden en bij de mannen die voor Nederland en voor onze vrijheid gevochten hebben. Het is ook een moment om vooruit te kijken en het goede in de mens te blijven zien, zeker in een tijd van vluchtelingenstromen en vreselijke gebeurtenissen die ons in het hart raken.
In groeve De Schark werd 71 jaar geleden op een indrukwekkende en waardige manier samen kerst gevierd: bewoners van de stad, militairen en natuurlijk de Broeders van De Beyart. De Broeders stelden niet alleen een ruimte ter beschikking, maar ze stelden ook hun hart open. Met woorden brachten ze toen mensen samen. Laten we ook vandaag de dag allemaal met elkaar in gesprek blijven, het oneens met elkaar zijn, maar altijd de dialoog willen aangaan. Alleen met wederzijds begrip en respect voor elkaar, kunnen we elkaar recht in de ogen blijven kijken.
De geschiedenis van De Schark is de geschiedenis van Maastricht. Met oprechte dank en veel respect denk ik aan onze bevrijders.
Mw Annemarie Penn-te Strake, Burgemeester van Maastricht van 1.7.2015 tot 1.7.2023.
Beschermvrouwe van de Stichting Herdenking Amerikaanse Kerstviering 1944
Kerstviering De Schark
Kerstmis is al zo lang we dit feest mogen vieren, verbonden met tradities. Rituelen, ceremonies en gebruiken maken onlosmakelijk onderdeel uit van een diep in onze samenleving verankerd religieus feest. En ieder van ons bewaart aan de viering van Kerstmis bijzondere herinneringen.
In 1944 kwam hier een nieuw traditie bij. In Maastricht, in een deel van de eeuwenoude mergelgrotten. Grotten die tijdens de Kerst van dat jaar een veilige omgeving vormden voor een nachtmis van in Maastricht gelegerde Amerikaanse soldaten.
Maastricht was weliswaar al sinds 13 september 1944 bevrijd maar helemaal veilig was het nog niet in de regio. Zeker niet voor onze Amerikaanse vrienden die, ver van huis, maar graag net zoals thuis, een nachtmis wilden vieren.
De Broeders van de Beyart zorgden toen voor een veilige en geïmproviseerde ‘kerk’ in hun Groeve De Schark , waar de geboorte van Christus, net zoals 2000 jaar geleden, in een grot kon worden gevierd.
Dat moet een indrukwekkende en emotionele kerstviering zijn geweest. In een omgeving die al vaker in tijden van nood een schuilplaats had geboden , waren militairen, broeders en burgers in grote saamhorigheid bijeen.
Na Kerst 1944 is de viering daar jaarlijks herhaald, met, uiteraard, steeds minder aanwezigen die konden getuigen van die eerste keer. Maar de sfeer, de ambiance en de sacrale ruimte die het mystieke van het Kerstverhaal verbindt met het mystieke van die donkere wereld onder Maastricht, vormen samen met de tastbare herinneringen in De Schark een monument dat het waard is in lengte van jaren bewaard en gekoesterd te worden. Een monument voor onze bevrijders, maar ook een monument voor de vredesboodschap die zo verbonden is met Kerst.
De verbinding tussen de bevrijding, het nieuwe leven van Kerstmis en de vrede waarvan dit feest een tastbaar symbool is, krijgt aldus vorm in De Schark ; een jaarlijks bezoek en een traditie die Kerst in Maastricht verrijkt.
Drs. Th. Bovens, Gouverneur van de Provincie Limburg van 1.10.2011 – 19.4.2021
Dames en heren
Het is een speciale gelegenheid vandaag, 69 jaar na dato, zo te zeggen een dag van herdenking en een dag van bezinning, een dag van rouw en een dag van vreugde.
Want natuurlijk denken we over het verlies van levens van waarschijnlijk de meeste van de jonge jongens die hier 69 jaar geleden Kerstmis vierden. We denken ook aan de 69 jaar van vrede die, kort na hun heldhaftige acties in België, Nederland en Duitsland, is begonnen in de nieuw gevormde wereld na de Tweede Wereldoorlog.
We vochten op een andere manier, niet met mannen in het veld, maar met mannen aan de tafel, talloze ontmoetingen tussen leiders van de zogenaamde vrije wereld, talloze discussies op televisie en in de nationale parlementen, miljoenen woorden, in plaats van alle zwaarden en kanonnen in twee oorlogen op het continent in de vorige eeuw.
Laten we herdenken de jongens die hier verbleven en laten we vieren de woorden die onze verschillen overbruggen.
En laten we de Broeders van de Beyart bedanken, die zo vriendelijk waren om de Amerikaanse jongens hier in de grot uit te nodigen om samen Kerstmis te vieren. De Broeders toonden in die nacht, 69 jaar geleden, dat religie bruggen kan bouwen in plaats van het scheiden van mensen.
Laten we daar over denken in de komende dagen en u ziet tegenover u het gezicht van een trotse burgemeester.
Bedankt.
Dhr. onno Hoes, burgemeester van Maastricht van 1.11.2010 – 30.6.2015
Fotogalerij
U vind hier foto's van:
Mocht u, als familielid van de soldaten de groeve bezocht hebben, dan vragen wij u vriendelijk om een (kort) verslag over uw ervaring naar ons te sturen via ons contacformulier